اسب بخار مهم‌تر است یا گشتاور؟!
ماشین بازها همیشه درباره گشتاور و اسب بخار صحبت می‌کنند و هر دو عدد در محافل خودرویی نقل مباحث هستند؛ اما معنی دقیق آن‌ها چیست و کدام‌یک مهم‌تر است؟
گشتاور چیست؟
اسب بخار مهم‌تر است یا گشتاور؟!
گشتاور معیار نیروی پیچشی‌ای است که پیشرانه تولید می‌کند. این معیار معمولاً در میل‌لنگ اندازه‌گیری می‌شود مگر اینکه ایلان ماسک باشید! مدیرعامل تسلا این معیار را در چرخ اندازه‌گیری می‌کند تا همه را گیج کند. گشتاور معمولاً با واحدهای پوند-فوت یا نیوتون متر اعلام می‌شود. همان‌گونه که می‌دانید ما در پدال گشتاور را با واحد نیوتون متر اعلام می‌کنیم.
اسب بخار مهم‌تر است یا گشتاور؟!
هر خودرو معمولاً حداکثر گشتاور خود را در دور معینی ارائه می‌کند. این عدد بیشترین گشتاوری است که یک پیشرانه در محدوده دور خود ایجاد می‌کند. معمولاً گفته می‌شود خودرو در این دور به خصوص به بالاترین میزان گشتاور خود می‌رسد ولی گاهی اوقات نیز یک محدوده را نشان می‌دهند. در دیگر دورهای پیشرانه گشتاور تولیدی کمتر از عدد اعلامی کارخانه است. این موضوع را همیشه به یاد داشته باشید.
اسب بخار چیست؟
اسب بخار مهم‌تر است یا گشتاور؟!
اسب بخار معیاری از میزان کاری است که پیشرانه در زمانی مشخص انجام می‌دهد. یک اسب بخار برابر با حدود ۷۴۵ وات می‌باشد؛ به‌عبارت‌دیگر، یک اسب بخار برابر با نیروی موردنیاز برای بلند کردن یک فرد متوسط به ارتفاع ۱ متر و در زمان ۱ ثانیه است. یک‌بار دیگر باید بگوییم اکثر خودروسازان حداکثر اسب بخار تولیدی پیشرانه در دور معین را بیان می‌کنند بنابراین خروجی پیشرانه هم در دیگر دورهای خود کمتر از عدد اعلامی خواهد بود.
آیا گشتاور معادل شتاب گیری است؟
این دو پیشرانه را در نظر بگیرید:
پیشرانه اول: ۳۰۰ اسب بخار در دور ۴ هزار پیشرانه، ۶۷۸ نیوتون متر در دور ۱۵۰۰ پیشرانه
پیشرانه دوم: ۳۰۰ اسب بخار در دور ۸ هزار پیشرانه: ۳۳۹ نیوتون متر در دور ۳ هزار پیشرانه
کدام پیشرانه باعث شتاب گیری سریع‌تر خودرو خواهد شد؟
اگر شما نسبت‌های متفاوت دنده را انتخاب کنید پاسخ سؤال هر دو پیشرانه خواهد بود. اگر شما نسبت دنده دوبه‌یک را برای پیشرانه دوم در نظر بگیرید، تمامی دورهای پیشرانه نصف خواهد شد، تمامی گشتاور تولیدی دو برابر خواهد شد ولی اسب بخار تولیدی همان میزان باقی خواهد ماند (دو برابر کردن یک فاکتور و نصف کردن فاکتور دیگر تغییری ایجاد نمی‌کند). بدین ترتیب مشخصات پیشرانه دوم همانند پیشرانه اول خواهد بود.
موضوع مهم این است که دور پیشرانه نیز به اندازه گشتاور اهمیت دارد زیرا اسب بخار و نهایتاً چگونگی کاری که پیشرانه می‌تواند در زمانی مشخص انجام دهد عملکرد هر دو فاکتور را تعیین می‌کند.
معنی واقعی گشتاور چیست؟
خب بیایید سه پیشرانه دیگر را در نظر بگیریم:
پیشرانه اول: ۳۰۰ اسب بخار در دور ۶ هزار پیشرانه، ۳۹۳ نیوتون متر در دور ۲۵۰۰ پیشرانه
پیشرانه دوم: ۳۰۰ اسب بخار در دور ۶ هزار پیشرانه، ۵۲۹ نیوتون متر در دور ۲۵۰۰ پیشرانه
پیشرانه سوم: ۳۰۰ اسب بخار در دور ۶ هزار پیشرانه، ۳۹۳ نیوتون متر در دور ۴۵۰۰ پیشرانه
هر سه پیشرانه همان میزان قدرت را در حداکثر دور ۶ هزار ارائه می‌کنند و عملکرد یکسانی خواهند داشت اما گشتاور آن‌ها متفاوت است!
خب بیایید نگاهی به نمودار قدرت/گشتاور این پیشرانه‌ها بیندازیم.
اسب بخار مهم‌تر است یا گشتاور؟!
منحنی گشتاور خیلی اهمیت ندارد زیرا به‌آسانی می‌تواند تحت تأثیر دنده قرار گیرد. اسب بخار با تعویض دنده تغییر نمی‌کند بنابراین تمرکز ما روی منحنی قدرت است.
پیشرانه ۱ منحنی قدرتی دارد که تقریباً به‌صورت خطی صعود می‌کند زیرا منحنی گشتاور آن تقریباً تخت است. البته پیشرانه ۲ در دورهای پایین گشتاور بیشتری دارد بنابراین منحنی قدرتش حالت صعودی شدید و به نوعی باد کرده دارد. پیشرانه ۳ همان حداکثر گشتاور مشابه با پیشرانه ۲ را نشان می‌دهد اما این گشتاور در دور بالاتری به دست می‌آید. در دورهای پایین شاهد گشتاور کمتری هستیم بنابراین قدرت کمتری را در بخش پایین ایجاد می‌کند.
اگر طرز رانندگی شما به گونه‌ای است که معمولاً نزدیک ردلاین دنده را تعویض می‌کنید هیچ‌یک از این‌ها اهمیت زیادی ندارند زیرا هر سه پیشرانه همان میزان قدرت را در دورهای نزدیک ردلاین عرضه می‌کنند؛ اما اکثر مردم همانند ما رانندگی نمی‌کنند بنابراین می‌خواهند حداکثر قدرت را در دورهای پایین همچون ۲ هزار داشته باشند تا در هنگام سبقت‌گیری استرس کمتری داشته باشند. پیشرانه ۲ در این دور قدرت کاملاً بیشتری داشته بنابراین سریع‌تر سبقت می‌گیرد.
بنابراین در کل گشتاور بیشتری که در دور پایین‌تر به دست می‌آید احساس بهتری ایجاد می‌کند. خودروهای الکتریکی از این موضوع استفاده کاملاً خوبی می‌کنند زیرا همه‌ی گشتاور از دور صفر پیشرانه در دسترس است.
جایی که اعداد رنگ می‌بازند
مشکل اعداد مربوط به گشتاور و اسب بخار این است که تنها دو جنبه از یک پیشرانه را در دو دور مخصوص نشان می‌دهند. چیزی که بین این دو دور پیشرانه رخ می‌دهد را باید حدس زد. به دو پیشرانه زیر هم نگاهی بیندازید. هر دو دارای برگه مشخصات یکسان پیشرانه ۲ هستند اما مشخصات متفاوتی دارند.
اسب بخار مهم‌تر است یا گشتاور؟!
هر دوی این پیشرانه‌ها در دورهای ۶ هزار و ۲۵۰۰ عملکرد کاملاً مشابهی دارند؛ اما در دورهای دیگر این پیشرانه ۱ است که بهتر نشان می‌دهد. در دور ۴ هزار، پیشرانه ۱ قدرت ۲۹۴ اسب بخاری تولید می‌کند درحالی‌که خروجی پیشرانه ۲ برابر با ۲۰۷ اسب است. البته اکثر پیشرانه‌ها منحنی قدرت تقریباً مشابهی دارند اما شما باید دراین‌باره دقیق و هوشیار باشید زیرا برخی تکنولوژی‌ها همچون هیبرید، پرخوران و… می‌توانند منحنی گشتاور را به‌طور قابل‌توجهی تغییر دهند.
خب خلاصه آنچه گفته شد به شرح زیر است:
اسب بخار بهترین معیار شتاب گیری و حداکثر سرعت است. البته این موضوع در صورتی صحیح است که فاکتورهای دیگری همچون وزن، چسبندگی و درگ را یکسان در نظر بگیریم.
گشتاور بدون اعداد اعلامی دور پیشرانه یا محدوده تولیدی خیلی معنی ندارد.
گشتاور بیشتر و ارائه آن در دورهای پایین معمولاً به معنی شتاب بهتر در دورهای پایین است که برای رانندگی روزمره بهتر است.
البته اعداد اعلامی سازنده همه‌ی داستان را بازگو نمی‌کند.
